تهیه و تولید خوراک برای دام و طیور از اهمیت بسیاری برخوردار است که ممکن است در نگاه اول به نظر کمتر مهم بیاید. اما واقعیت این است که اهمیت این موضوع در ارتباط با سلامت، بهرهوری، و کیفیت محصولات دامی و طیور بسیار بالاست.
تولید خوراک فرآوری شده برای دام و طیور اثرات بسیار زیادی بر عملکرد و کیفیت تولیدات دارد. این تولیدات شامل شیر و گوشت در دامها و تخم مرغ در طیور میشود. برای بهرهوری و بهبود کیفیت این محصولات، اهمیتی بسیاری به فرآوری خوراک داده میشود:
صنایع آرد و خوراک دام و طیور:
صنایع آرد و خوراک دام و طیور یکی از مهمترین حوزههای تولید و صنعت مرتبط با تولید مواد غذایی برای حیوانات است. استفاده از خوراک فرآوری شده میتواند به بهبود عملکرد و کارآیی در تولیدات دامی و طیور کمک کند.
فرآوری خوراک دام و طیور شامل کاهش اندازه ذرات و افزایش سطح مواد فرآوری شده است که بهبود هضم و جذب مواد مغذی را تسهیل میکند. این به دامداران امکان میدهد تا با استفاده بهینه از منابع خوراکی، عملکرد بهتری از دامها و طیور خود بدست آورند.
اندازه مناسب ذرات آسیاب شده در فرآیندهای تهیه خوراک بر مراحل فرآوری بعدی مانند توزین، مخلوط کردن، بستهبندی و جابجایی مواد تأثیر میگذارد. اندازه ذرات کوچکتر میتواند کیفیت بهتری را در خوراک پلت یا اکسترود شده ایجاد کند. همچنین، با کاهش اندازه ذرات، ظرفیت دستگاههای پلت و اکسترودر افزایش مییابد و نیز فرسایش دستگاهها کاهش مییابد.
تنوع نیازهای تغذیهای حیوانات مختلف، نیاز به درجات مختلف فرآوری خوراک را به وجود میآورد. حیواناتی مانند گاو و گوسفند که سیستم گوارشی بلندتری دارند، به فرآوری کمتری نیاز دارند. اما حیوانات دیگر مانند طیور که دارای گوارش کوتاه و پیچیدهتری هستند، نیاز به خوراک با فرآوری بیشتری دارند.
به طور کلی، توسعه فرآوری خوراک دام و طیور باعث بهبود کیفیت و کمیت محصولات نهایی شده و همچنین بهرهوری منابع مغذی میشود که این امر در بهبود عملکرد و سودآوری در صنایع دامداری و طیور تأثیرگذار است.
در صنعت خوراک دام و طیور، ویژگیهای خوراک مناسب میتوانند تأثیر زیادی بر عملکرد حیوانات داشته باشند. از جمله ویژگیهایی که برای خوراک دام و طیور مدنظر است، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سلامت حیوانات: تغذیه مناسب و متعادل حیوانات بسیار حیاتی است. خوراک دامی که به ازای هر گرم آن، حاوی مقادیر مورد نیاز از پروتئین، ویتامین، مواد معدنی و غذاهای مختلف است، به حفظ سلامت حیوانات کمک میکند.
- افزایش بازده: تغذیه مناسب میتواند بازده تولید محصولات دامی و طیور را افزایش دهد. حیواناتی که از خوراکی متعادل و کامل بهره مند شوند، قادرند بهترین عملکرد رشدی و تولیدی را ارائه دهند.
- کاهش تلفات: با استفاده از روشهای مکانیزه و بهینهسازی فرآیند تهیه خوراک، تلفات در تولید خوراک کاهش مییابد و این بهبود بهرهوری و کاهش هدررفت مواد غذایی را نشان میدهد.
- کاهش زمان و هزینه: استفاده از تکنولوژیهای مکانیزه در تهیه خوراک، زمان و هزینه را کاهش میدهد و به دامداران کمک میکند تا فرآیند تهیه خوراک را بهبود بخشند.
- تاثیرات اقتصادی: بهبود کیفیت خوراک و بهرهوری حیوانات، به طور مستقیم بر بهرهوری و سودآوری کسب و کارهای دامپروری و طیور تأثیر میگذارد.
تولید و تهیه خوراک دام و طیور:
- افزایش تبدیل خوراک به محصول: با فرآوری و خرد کردن مواد غذایی، هضم و جذب مواد مغذی بیشتری در دامها و طیور رخ میدهد. این امر باعث میشود تا بازده تبدیل خوراک به شیر، گوشت و تخم مرغ افزایش یابد.
- تأثیر ذرات آسیاب شده در فرآیند بعدی: اندازه ذرات آسیاب شده میتواند تأثیر زیادی در مراحل بعدی مانند مخلوط کردن، پلت کردن یا اکسترود شدن داشته باشد. ذرات مناسب میتوانند بهبود کیفیت خوراکهای پایانی را به همراه داشته باشند.
- نیازهای تغذیه مختلف حیوانات: نیازهای تغذیهای دامها و طیور مختلف متفاوت است. برای جوانترین حیوانات یا دامهایی که سیستم گوارش کمتری دارند، نیاز به ذرات خوراکی با اندازه کوچکتر و فرآوری بیشتر بیشتر است.
- مدیریت بهتر هزینهها: بهرهگیری از فرآیندهای فرآوری مناسب میتواند هزینههای تولید را کاهش داده و بهرهوری را بهبود بخشد.
- موثر بودن فرآوری در تولیدات دامی و طیور: بررسیها نشان میدهند که استفاده از خوراک فرآوری شده میتواند کیفیت و کمیت تولیدات دامی و طیور را بهبود بخشد و همچنین میزان هضم و جذب مواد مغذی را افزایش دهد.
- ترکیبات مغذی مناسب: خوراک باید شامل ترکیبات مغذی مناسب و تعادلدهی از پروتئین، کربوهیدرات، چربی، ویتامینها و مواد معدنی باشد. این ترکیبات باید با توجه به نیازهای حیوانات تنظیم شده و متناسب با مرحله رشدی آنها باشد.
- کیفیت مواد اولیه: استفاده از مواد اولیه با کیفیت بالا که تضمین کننده سلامت و عملکرد بهتر حیوانات باشند.
- پالتسازی مناسب: اندازه و شکل ذرات خوراک برای هر نوع حیوان باید متناسب با نیازهای آنها و هضم بهتر مواد غذایی باشد.
- تصفیه و پالتسازی خوراک: این مرحله به تهیه خوراک مناسب کمک کرده و کیفیت و قابلیت هضم آن را افزایش میدهد.
- بازدهی: استفاده از روشهای مدرن فرآوری مواد مانند آسیاب کردن یا غلتک زدن میتواند بازدهی غذایی را افزایش داده و اقتصادیتر از نظر هزینههای تولیدی باشد.
- مدیریت هزینه: بیش از نیمی از هزینههای تولید گوشت و تخممرغ به تغذیه (دان) اختصاص دارد. بنابراین، به دنبال بهینهسازی و مدیریت صحیح هزینههای مرتبط با تهیه و فرآوری دان میباشد.