در آروارهٔ فوقانی گاو دندان‌های پیشین و نیش وجود ندارند و فقط دندان‌های آسیاب وجود دارند و برعکس دندان‌های پیشین و نیش در فک تحتانی موجودند. دندان‌های نیش گاوها همانند دندان پیشین شده و به‌طور کلی به‌شکل یک ردیف منظم هشت تایی در جلوی فک قرار دارد. در هر دست و پای گاو یک زوج سم وجود دارد.^{[نیازمند منبع]}

پستانداری علفخوار است و معده‌اش مانند دیگر نشخوارکنندگان چهار قسمتی است و شامل شکمبه (سیرابی)، نگاری، هزارلا و شیردان می‌باشد.

تولید مثل

گاو حیوانی است بدون تغییرات فصلی تولید مثلی، یعنی در کل سال قادر به انجام زاد و ولد است. طول حاملگی این حیوان نه ماه بوده و غالباً تک‌قلوزا است، اگر چه دوقلوزایی و چندقلوزایی نیز گاه دیده می‌شود. احتمال دوقلوزایی در گاو یک تا دو درصد است.^[۸] گوساله ماده پس از رسیدن به سن بلوغ جنسی که از ده ماهگی به بعد است به‌طور میانگین هر ۲۱ روز یکبار فحل می‌آید و آماده پذیرش دام نر می‌شود.

یک گاو در حالت طبیعی می‌تواند ۲۰ تا ۲۵ سال عمر کند. اولین تلقیح مصنوعی در این گاوها بعد از یک سالگی اتفاق می‌افتد. دوران حاملگی ۹ ماه طول می‌کشد و گاو شیرده در حدود دو سالگی اولین فرزند خود را به دنیا می‌آورد.

مسائل اقتصادی

نزدیک به ۵۰٪ گوشت جهان از گاو تأمین می‌شود.^[۹] تجارت خارجی گوشت گاو در سال ۲۰۰۰ بیش از ۳۰ میلیارد دلار بوده‌است که این رقم فقط متعلق به ۲۳٪ گوشت گاو تولیدشده در جهان است.^[۱۰] تولید شیر که به شکل‌های مختلفی از قبیل پنیر، ماست، کره و دیگر محصولات لبنی درمی آید نیز قابل مقایسه با گوشت است. پوست گاو که به شکل چرم در می‌آید دیگر تجارت پرسود مربوط به گاو است.

لبنیات

تولید شیر از گاوها، فرآیندی است که در بخش بسیاری از صنعت لبنیات دخیل است. گاوهایی مانند هلشتاین و فریزن به علت توانایی بالا در تولید شیر و همچنین صفات برتر ژنتیکی، برای تولید حجم بیشتری از شیر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

گاوهای شیرده معمولاً در مزارع و گاوداری‌های خاص نگهداری می‌شوند که به منظور تولید شیر هستند. این گاوها روزانه شیر دوشیده می‌شوند و سپس این شیر می‌تواند در همان محل فرآوری شده و به محصولات لبنی تبدیل شود یا برای فرآوری بیشتر به کارخانجات ارسال شود.

برای ادامه دادن به تولید شیر، گاوهای شیرده باید سالانه یک گوساله به دنیا بیاورند. اما گاهی اوقات اگر گوساله‌ای که به دنیا می‌آید نر باشد، ممکن است در سن جوانی ذبح شده و به گوشت تبدیل شود.

گاوهای شیرده تا سه هفته قبل از زایمان به تولید شیر ادامه می‌دهند و این تولید شیر پس از زایمان هم ادامه خواهد داشت. از آنجایی که تقاضا برای محصولات لبنی بسیار بالاست، تولید شیر به شدت افزایش یافته است و از گاوهای با توانایی بالا در این زمینه استفاده می‌شود. به عنوان مثال، گاوهای هلشتاین می‌توانند روزانه حدود ۲۲ لیتر شیر تولید کنند، که این میزان تولید بسیار بالا و مناسب برای تأمین نیازهای جامعه به محصولات لبنی است.

نژادها

نژادهای گاو به دلایل مختلفی تقسیم بندی می‌شن و هر نوع نژادی معمولاً ویژگی‌های خاصی از جمله توانایی تولید شیر یا گوشت، سازگاری با شرایط آب و هوایی خاص و رفتارهای خاص را دارا هستند.

نژادهای شیری معمولاً برای تولید شیر بیشتر استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، هلشتاین یکی از نژادهای معروف و پرشیردهی است که برای تولید شیر به کار می‌رود. نژادهای دیگر مانند فریزن، براون سوئیس و جرزی نیز در این دسته قرار می‌گیرند.

نژادهای گوشتی معمولاً برای تولید گوشت بهتر و کیفیت بالا شناخته می‌شوند. برخی از این نژادها شامل آنگوس، لیموزین، سمینتال و هرفورد هستند.

نژادهایی که در ایران وجود دارند نیز شامل گاوهای سرابی، سیستانی، گلپایگانی و دشتیاری می‌شوند که هر کدام خصوصیات خاصی از جمله سازگاری با شرایط محیطی و منطقه‌ای خاص را دارند. همچنین نژادهای جنگلی یا ساحلی که در نواحی گیلان، مازندران و گرگان یافت می‌شوند نیز ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. همچنین نژادهای کوهستانی مانند گاوهای سراب و اردبیل نیز از ویژگی‌های محیط کوهستانی و مناطق آذربایجانی برخوردارند.

اهلی شدن گاو

تاریخ اهلی شدن گاو به دوران باستان بازمی‌گردد. آغاز این فرآیند به زمانی بسیار دورتر از این تاریخ می‌رسد، اما محدوده زمانی حدود ۴۵۰۰ تا ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح برای آغاز این فرآیند اهلی شدن گاوها در مناطقی مانند آسیا و خاورمیانه مطرح شده است.

به طور تاریخی، گاوهای وحشی به دنبال غذا و مراتع به مزارع و نزد انسان‌ها می‌آمدند. انسان‌ها این گاوهای وحشی را به تدریج اهلی کردند و از آن‌ها برای تأمین گوشت و سپس شیر استفاده کردند. این فرآیند اهلی شدن گاوها باعث شکل‌گیری نژادهای مختلف گاو شد و به تدریج این حیوانات به عنوان یکی از حیوانات مهم در کشاورزی و دامپروری شناخته شدند.

توسعه مراکز کشاورزی و نیاز به منابع غذایی پایدارتر موجب اهمیت بیشتری برای گاوهای اهلی شده و استفاده از آن‌ها در تولید شیر و گوشت شد. این فرآیند تبدیل شدن گاو به یکی از حیوانات مهمی در فرهنگ و اقتصاد بشریت شد.

استفاده‌ها

در ادیان و فرهنگ‌های مختلف، گاو اغلب به عنوان یک نماد با ارزش و مهم شناخته شده است. در ادیان باستانی ایران، گاو به عنوان یک نماد از معنویت، خصوصاً در دوره‌هایی مانند دوران ساسانی، توصیف شده است.

در متونی که از دوران ساسانی باقی‌مانده‌اند، گاو به عنوان آفریده پنجم اهورامزدا ذکر شده است. این آفریده از جانب اهورامزدا، گاوی یکتا و مهم در ایران تلقی می‌شد که به واسطه‌ی نیرومندی، روشنایی و برخی ویژگی‌های دیگر، ارزشمند شمرده می‌شد. گاو همچنین به عنوان نماد زمین، باروری، و نیروی خداوند بر زمین تصویر می‌شد.

این حیوان نه تنها به عنوان نمادی از ثروتمندی و نیرومندی شناخته می‌شد، بلکه در افسانه‌ها و داستان‌های باستانی نیز نقش مهمی داشت. در این داستان‌ها، گاو ممکن بود نمادی از باروری و پرباری باشد یا به عنوان نماد زمین و زمستان ظاهر شود. همچنین در برخی از موارد، گاو به عنوان نماد نادانی نیز تداعی می‌کرد.

این نمادها و تصویرسازی‌های باستانی در فرهنگ ایران بسیار غنی و گوناگون بوده و نشان از اهمیت و جایگاه گاو در این فرهنگ‌ها دارند.

مطلب قبلی

لوازم حیوانات خانگی

مطلب بعدی

واگذاری رایگان حیوانات سگ ، گربه و غیره